تسهیل کمی تعاریف مختلف و بحثبرانگیزی دارد؛ اما در اصل عبارت است از یک عملیات بازار (توسط بانک مرکزی انجام میشود) که میزان نقدینگی و تورم را با هدف تحریک اقتصاد یک کشور افزایش میدهد و کسبوکارها و مصرفکنندگان را ترغیب به وام گرفتن و هزینه کردن میکند.
نحوه عملکرد تسهیل کمی:
معمولاً، در این عملیات بانک مرکزی با خرید اوراق بهادار (از قبیل سهام، اوراق قرضه و داراییهای خزانه (treasury assets)) از دولت یا بانکهای تجاری، پول را به اقتصاد تزریق میکند.
بانکهای مرکزی به وجوه ذخیره بانکهای عضو از طریق تمدید اعتبار جدید میافزایند (مطابق با سیستم بانکداری ذخیره کسری نگهداری میشوند). از آنجایی که هیچ کالا یا هر چیزی که ارزش فیزیکی داشته باشد از اعتبار جدید پشتیبانی نمیکند، تسهیل کمی درواقع از هیچ پول تولید میکند.
بنابراین، هدف تسهیل کمی افزایش عرضه پول است که آن را به عنوان روشی برای افزایش فعالیتهای اقتصادی و رشد آن، بیشتر در دسترس قرار میدهد. هدف حفظ نرخ بهره پایین، افزایش وامدهی به کسبوکارها و مصرفکنندگان و افزایش اعتماد در اقتصاد است. با این وجود تسهیل کمی در عمل همیشه کارآیی ندارد و یک رویکرد بحثبرانگیز است که هم طرفدارانی دارد و هم مخالفینی.
تسهیل کمی یک سیاست پولی نسبتاً جدید است. برخی محققان بر این عقیده هستند که در اواخر دهه 90 میلادی اولین کاربرد آن در دنیای واقعی توسط بانک مرکزی ژاپن صورت گرفت. این موضوع قابلبحث است زیرا بسیاری از اقتصاددانان در مورد این موضوع اختلافنظر دارند که آیا اقدامات پولی ژاپن در آن زمان شامل تسهیل کمی میشد یا نه. از آن زمان، برخی از دیگر کشورها تسهیل کمی را به عنوان تلاشی برای کاهش مشکلات اقتصادی به کار گرفتند.
ادامه مطلب...